پژوهشگران دانشگاه تهران، موفق به ارائه راهکاری جامع برای پاک‌سازی خاک‌های آلوده در مناطق نفتی کشور شدند.

پاک‌سازی خاک‌های آلوده به هیدروکربن‌های نفتی در مناطق نفت‌خیز کشور

02 12 2024 10:43

کد خبر : 29505525

تعداد بازدید : 168

به گزارش روابط‌عمومی دانشگاه تهران، در پروژه‌ای هفت‌ساله با مدیریت دکتر احمدعلی پوربابائی، استاد دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، بانک اطلاعاتی جامعی از انواع آلودگی‌های نفتی در پنج استان کشور تهیه و راهکاری جامع برای پاک‌سازی خاک این مناطق ارائه شد.
دکتر پوربابائی در معرفی این پروژه گفت: «این پروژه با همکاری گروهی از پژوهشگران، از جمله متخصصین میکروبیولوژی، علوم خاک، مهندسی فرایند، هوش مصنوعی، کامپیوتر، مهندسی شیمی، در قالب یک پروژه تحقیقاتی پایه و کاربردی با حمایت دبیرخانه شورای عالی وزارت علوم و قرارداد پژوهشی شرکت ملی نفت مناطق نفت‌خیز جنوب با دانشکدگان کشاورزی دانشگاه تهران تحت عنوان "مدیریت جامع آلودگی‌های نفتی خاک‌های مناطق نفت‌خیز جنوب" از سال ۱۳۹۶ آغاز شد. هدف این پروژه مطالعه آلودگی خاک‌ها به انواع هیدروکربن‌های نفتی حاصل از فرایندهای اکتشاف، استخراج و انتقال از گذشته تا امروز و ارائه راهکاری برای پاک‌سازی آنها بود.»
استاد گروه علوم و مهندسی خاک دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران، درباره پیشینه پاک‌سازی آلودگی‌های هیدروکربنی خاک در کشور توضیح داد: «پیش از این پروژه، فعالیت‌های پراکنده‌ای برای پاک‌سازی خاک‌های آلوده با روش‌های مختلف انجام شده بود، اما این روش‌ها به دلیل عدم پویایی، بی‌توجهی به شاخص‌های محیط زیستی و تنوع زیستی خاک به ندرت مورد پذیرش سازمان‌های ذی‌ربط واقع شده بودند.»
عضو هیأت علمی دانشگاه تهران درباره فرایند این پژوهش گفت: «از آنجا که انتخاب یک روش سریع، کارامد و به‌صرفه پاک‌سازی، نیازمند مطالعه جامع وضعیت زمین‌شناختی و خاک‌شناختی منطقه و رفتار خصوصیات خاک در مقابل آلاینده‌ها بود، ابتدا انتشار افقی و عمودی آلودگی نفتی و فلزات سنگین در خاک‌های واحدهای عملیاتی شرکت نفت کارون، مارون، آغاجاری و مسجدسلیمان واقع در ۵ استان خوزستان، ایلام، بوشهر، فارس و کهگیلویه و بویراحمد به صورت کمی و کیفی پایش شد. سپس پاک‌سازی و بازسازی زیستی برخی از خاک‌ها با درجه آلودگی غیرمتعارف، با کمک میکروب‌های توانمند در مقیاس آزمایشگاهی و پایلوت در حوالی شرکت نفتی مارون در استان خوزستان اجرا گردید.»
دکتر پوربابائی درباره نتایج این پروژه افزود: «تهیه بانک اطلاعاتی و فیزیکی خاک‌های مختلف آلوده مبتنی بر سن و تنوع آلودگی‌های هیدروکربنی در مناطق مورد مطالعه، شناسایی خواص ذاتی خاک‌های منطقه در پاک‌سازی به منظور تعیین حد خطر و پاک‌سازی، همچنین تنوع عملکردی میکروب‌های توانمند در حذف آلاینده در گونه‌های مختلف خاک منطقه، از دیگر دستاوردهای این پروژه بود. افزون بر این، با بهره‌گیری از هوش مصنوعی، عوامل مؤثر در پایداری آلودگی‌های نفتی در خاک و مناسب‌ترین روش پاک‌سازی هیدروکربن‌های نفتی چندحلقه‌ای پر خطر، با توجه شاخص‌های محیط زیستی برای تیپ‌های مختلف خاک مشخص شد.»
دکتر پوربابائی در پایان تأکید کرد: «مدیریت آلودگی خاک، هم به دلیل نقش محیط زیستی خاک و هم به دلیل نقش آن در تولید غذا، اهمیت ویژه‌ای در مقیاس محلی و جهانی دارد. از این رو، مطالعه رفتار خاک در برابر آلودگی‌های ناگزیر نفتی و پاک‌سازی آن، لازمه یک صنعت نفت پایدار است.»